ریگا کوردستان – سرویس اجتماعی
ریگا کوردستان، چند روزی است که در محافل علمی و رسانه‌ای داخلی و خارجی نظیر مجله‌ی معتبر نیچر خبرهایی از یک فضاحت بزرگ علمی مطرح است. طبق مستندات ارائه‌شده شماری از مقالاتی که توسط برخی از اساتید و هیئت علمی‌های دانشگاه‌ها و پژوهشگران ایرانی انتشاریافته، دزدی علمی است. قبل‌تر هم یکی از رسانه‌های معتبر خارجی گزارشی از فروش پایان‌نامه و مقاله را در ایران منتشر کرد. حال، اگر شماری از اهالی رسانه از واژه آبروریزی یا فضاحت استفاده کرده‌اند باید به آنان حق داد، چون واقعیت است. سئوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که دود این بی‌اخلاقی و جعلیات به چشم چه کسی می‌رود؟ این اساتید بزرگوار که حداقل باید برای شاگردان خود سمبل اخلاق باشند تلاشی بیهوده و سیکلی باطل را طی کرده‌اند. ضرر بزرگ‌تری که به دنبال این بیهوده کوشی می‌آید، نابودی دست رنج دیگران از طریق خودزنی علمی است. چون‌که این اقدامات غیر حرفه‌ای سبب بدبینی محافل علمی جهان نسبت به همه پژوهشگران و اساتید ایرانی می‌شود و پذیرش مقالات اساتید و پژوهشگران تلاشگری که با خوردن دود چراغ مدارج علمی را طی کرده‌اند را با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو می‌کند.
برای کنکاش دراین‌باره خبرنگار ریگا کوردستان با چند تن از اساتید و پژوهشگران به گفتگو نشست. یکی از این اساتید محترم ابراز کرد که: “فرآیند نوشتن مقاله، طاقت‌فرسا و پرهزینه است اما کسانی که به طرق گوناگون سعی در چاپ مقاله دارند باید این مهم را در نظر داشته باشند که اخلاق فراموش نشود.”
شوربختانه در بین اسامی منتشرشده نام تعدادی از اساتید و پژوهشگران دانشگاه‌های علوم پزشکی استان‌های غرب کشور هم وجود دارد. یکی از اساتید این دانشگاه‌ها معتقد است که: “باید بر روند کارهای پژوهشی نظارت دقیقی اعمال شود. زیرا که این خبرها حیثیت علمی کشور را جریحه‌دار می‌کند.” این استاد دانشگاه اعتقاد دارد که “در روند جذب هیئت‌علمی باید ملاک‌های روشنی وجود داشته باشد تا از ورود چنین افرادی به دانشگاه جلوگیری شود.” وی معتقد است: “کسانی که در این زمینه خوش‌نام نیستند باید پرونده‌های علمی‌شان را دقیق بررسی کرد.”
به نظر می‌رسد که جذب افسارگسیخته دانشجو در دانشگاه‌ها یکی از دلایل افت کیفیت علمی دانشگاه‌ها می‌باشد. افزایش تعداد دانشجو در یک دانشگاه بدون ساختارهای مناسب و نبود استاد به‌اندازه کافی می‌تواند زمینه‌ساز چنین مشکلاتی شود. از سوی دیگر برخی اساتید معتقد هستند که درزمینهی پژوهش یک مافیای پنهان شکل‌گرفته است و افراد سعی می‌کنند به اشکال غیر علمی به رزومه علمی خود بیفزایند. یکی از اساتید در گفتگو مدعی شد که “برخی از همکاران، دانشجویان را تحت‌فشار گذاشته‌اند که حتماً مقاله بنویسند. خوب اجبار بدون امکانات و بودجه کافی دانشجو را به سمتی سوق می‌دهد که داده‌های غیر واقعی گزارش کند. بنابراین به نظر می‌رسد که اگر از پژوهشگران حمایت مالی شود، آنان بهتر می‌توانند داده‌های موردنیاز خود را جمع‌آوری کنند.”
ئارش ریوار
