تاریخ انتشار : 16 ژوئن 2017
رێگا کوردستان – بەش فەرهەنگی
ئه زوان وژمانا بنۊسیم، ئه زوان وژمانا بخوه‌نیم
ئه‌گه‌ر که‌سێ نوا ئامووزش و یاد گرتن زوان داڵکه‌ی بگرێ و نه‌یلێ ئه نام مه‌ردمێرە جا بکه‌ۆێی و ڤه ئێ کاره کێخە بکەێ و بووشێ قانوونی نییه: بگر ئه زوانه ئه‌ژ به‌ێن بردێیه‌سێ و ڤه ئه ئێ کارا فه‌رهه‌نگ ئه خه‌ڵکیجه ئه‌ژ به‌ێن بردێیه‌سێ، ئاخر سه‌ر وژ ئه مه‌ردمانیجه ئه‌ژ به‌ێن بردێیه‌سێ.
هایتێر ک ئه مه‌ردمه فیزیکی ئه‌ژ به‌ێن نه‌چۊن بڵه‌م ئه مه‌ردمه دی وژان نیێن، به‌ڵکه‌م بینه‌سه که‌سه‌لێ گ ئه فه‌رهه‌نگ و زوانێترک په‌ێوه‌نی درن و دی هن ئه‌ۆنن. “ئه‌ونه دی ڤجوود نه‌ێرن”.
ئاڵفونس دووده مووشێ: هه‌ر گه‌لێ (مله‌تێ) ک زوان داڵکه‌ی ئه‌ێ ڤیر به‌ێرێ، جوور که‌س زندانیێ مه‌مینێ ک کلیل زندانه‌ێ گوم بییه.
فاسڵه و نیم فاسڵه
ئه نام رێنۊس کوردیێره ئه‌ڕا یه گ وشه‌له دورس بوه‌شرێن، فاسڵه و نیم فاسڵه مه‌ێرینه‌ۆ کار. فاسڵه به‌ێن دو وشه مه‌چووه‌ۆ کار، نیم فاسڵه به‌ێن پیته‌ل ی وشه مه‌چووه‌و کار، جوور “دار به‌رز”
ئه‌گه‌ر سره‌ژه بگریمن مەیو‌نیمن ک به‌ێن دو وشه “دار” و “به‌رز” فاسڵه هه‌تێیه بڵه‌م ئه نام وشه “به‌رز” به‌ێن پیته‌ل (به+رز) نیم فاسڵه هه‌تێیه.
نیم فاسڵه هه‌مۊشه دوما فه‌تحه و ئه نام تاق یه‌ێ وشه‌ێره ماێ جوور: به‌رز، گه‌زه‌ر، ده‌لیا، په‌شام، دەرز‌ن و هه‌چین، په‌ل، مه‌له، هه‌سار (هەۆش)، هه‌رسین، به‌ش، که‌لاوه و… .
پیت لام: ئێ پیته ئه نام رێنۊس کوردیێرە ئه دو جوورا مه‌نۊسرێ و مه‌خوه‌نرێ
یه‌کم پیت “ل”: جوور مل، کل، کول، کلک، کلکاونه، شل، مه‌له، مه‌لاون، گلاره،لاوه، گه‌ل، نالی
دوێوم پیت “ڵ”: جوور داڵ، ماڵ، چراخ لاڵه، گوڵ، کوڵ، پاڵانن، دڵ، په‌ڵان، ئاڵه‌ت، پڵمژیا، قڵا
هەمیش هەس…
نۊسەر: بێژه‌ن همه‌تی
